Nhu cầu về vật liệu chống thấm tại Việt Nam tăng rất nhanh, khoảng 10-12%/năm. Nếu theo Quy hoạch tổng thể phát triển vật liệu xây dá»±ng Việt Nam đến năm 2020, nhu cầu sá»­ dụng vật liệu xây vào năm 2015 và 2020 tÆ°Æ¡ng ứng khoảng 32 và 42 tá»· viên quy tiêu chuẩn.

Tuy nhiên, để sản xuất má»™t tá»· viên gạch đất sét nung quy tiêu chuẩn sẽ tiêu tốn khoảng 1,5 triệu m3 đất sét, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng 75ha đất nông nghiệp (Ä‘á»™ sâu khai thác là 2m) và 150.000 tấn than, đồng thời thải ra khoảng 0,57 triệu tấn khí CO2 - tác nhân gây hiệu ứng nhà kính và các khí thải Ä‘á»™c hại khác gây ô nhiá»…m môi trường. NhÆ° vậy, đến năm 2020, nếu Ä‘áp ứng nhu cầu vật liệu xây hoàn toàn bằng gạch đất sét nung sẽ tiêu tốn má»—i năm khoảng 57-60 triệu m3 đất sét, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng 2.800 đến 3.000ha đất nông nghiệp làm ảnh hưởng đến an ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c quốc gia; đồng thời tiêu tốn 5,3-5,6 triệu tấn than và thải ra môi trường khoảng 17 triệu tấn khí CO2.

Bức tranh được phác họa từ những con số trên chính là lời thúc giục các doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dá»±ng buá»™c phải trả lời câu hỏi “nên chọn hÆ°á»›ng nào?” để đảm bảo hài hòa lợi ích của cả cá»™ng đồng.

Hiện nhiều nÆ°á»›c trên thế giá»›i Ä‘ã loại bỏ vật liệu nung và thay thế bằng vật liệu xây không nung. Tại Việt Nam , phÆ°Æ¡ng án này cÅ©ng Ä‘ã được ghi nhận và triển khai thá»±c tế. Các chuyên gia trong ngành ghi nhận việc sá»­ dụng vật liệu xây không nung sẽ hạn chế được các tác Ä‘á»™ng bất lợi nêu trên, đồng thời Ä‘em lại nhiều hiệu quả tích cá»±c về các mặt kinh tế, xã há»™i, bảo vệ môi trường. Quá trình sản xuất vật liệu xây không nung còn giúp tiêu thụ má»™t phần Ä‘áng kể phế thải các ngành khác nhÆ° nhiệt Ä‘iện, luyện kim, khai khoáng..., góp phần tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên, giảm thiểu ô nhiá»…m môi trường cÅ©ng nhÆ° các chi phí xá»­ lý phế thải.

Theo quy hoạch phát triển ngành Ä‘iện và luyện kim, lượng tro, xỉ phát thải hàng năm sẽ tăng rất nhanh. Dá»± kiến đến năm 2020, lượng phế thải tro, xỉ khoảng 45 triệu tấn sẽ mất khoảng 1.100ha mặt bằng chứa phế thải. Trong khi Ä‘ó, nếu tái sá»­ dụng má»™t phần nguồn thải này không chỉ giúp giải phóng được mặt bằng kho bãi mà còn tiết kiệm nguyên liệu sản xuất.

Đặc biệt, các loại vật liệu xây không nung Ä‘ã nhanh chóng chứng minh được má»™t số Æ°u Ä‘iểm nổi bật nhÆ°: nhẹ - giúp giảm tải trọng công trình, do Ä‘ó tiết kiệm chi phí làm móng và khung chịu lá»±c, đẩy nhanh tiến Ä‘á»™ thi công; tính cách nhiệt, chống thấm, chống ồn cao, góp phần tích cá»±c vào chÆ°Æ¡ng trình tiết kiệm năng lượng. Bởi vậy, Quyết định số 567/QĐ-TTg ngày 28/4/2010 về ChÆ°Æ¡ng trình phát triển vật liệu xây không nung đến năm 2020 Ä‘ã nêu rõ mục tiêu phát triển dòng sản phẩm này.

Theo Ä‘ó, sản xuất và sá»­ dụng vật liệu xây không nung nhằm thay thế gạch đất sét nung, tiết kiệm đất nông nghiệp, góp phần bảo đảm an ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c quốc gia, giảm thiểu khí phát thải gây hiệu ứng nhà kính và ô nhiá»…m môi trường, giảm chi phí xá»­ lý phế thải của các ngành công nghiệp, tiết kiệm nhiên liệu than, Ä‘em lại hiệu quả kinh tế chung cho toàn xã há»™i.

Đối diện khó khăn

Phải thừa nhận rằng mặc dù Ä‘ã có các tiêu chí rất rõ ràng nhÆ°ng trong quá trình thá»±c hiện lá»™ trình này vẫn nảy sinh nhiều khó khăn, vÆ°á»›ng mắc cần sá»›m được tháo gỡ.

Do các nhà máy sản xuất bêtông nhẹ ra đời vào lúc kinh tế nÆ°á»›c gặp khó khăn, lạm phát cao, đầu tÆ° công bị cắt giảm, thị trường bất Ä‘á»™ng sản trầm lắng, chi phí tài chính lá»›n... khiến dòng sản phẩm này tiêu thụ chậm, hàng tồn kho nhiều dẫn đến sản xuất bị ngừng trệ.

Thống kê tình hình sản xuất và tiêu thụ má»™t số loại sản phẩm vật liệu xây không nung trong năm 2011 cho thấy Ä‘a số các dây chuyền gạch block Ä‘ã sản xuất hết công suất, tổng sản lượng đạt khoảng ba tá»· viên quy tiêu chuẩn nhÆ°ng sản lượng tiêu thụ chỉ đạt khoảng 85-90% lượng sản xuất. Cùng Ä‘ó, gạch bêtông nhẹ vá»›i sản lượng bêtông khí khoảng 0,4 triệu m3, bêtông bọt khoảng 0,1 triệu m3 cÅ©ng chỉ có mức tiêu thụ vào khoảng 50-60% sản lượng. Tấm tường thạch cao, tấm 3D cùng má»™t số chủng loại sản phẩm khác cÅ©ng rÆ¡i vào tình trạng ế ẩm tÆ°Æ¡ng tá»±...